Հիպերհիդրոզ – հիվանդության բնութագիրը, պատճառները և բուժման մեթոդները

Հիպերհիդրոզը գերքրտնարտադրությունն է, որը առաջանում է ժամանակ առ ժամանակ կամ լինում է մշտապես, ուղեկցվում է սթրեսային իրավիճակների աճով՝ նեգատիվ էմոցիոնալ հոգեվիճակում։ Այսօր ֆիզիկական և հոգեբանական անհանգստություն բերող այս խնդրից ազատվելու համար օգտագործում են տարբեր միջոցներ և արդյունավետ մեթոդներ:

Հիպերհիդրոզը խանգարում է, որը ազդում է էկկրին քրտնագեղձերի վրա և հանգեցնում է ավելորդ քրտինքի: Մաշկի մակերեսից ջրի գոլորշիացումը ջերմակարգավորման մեխանիզմի մի մասն է: Սովորաբար, սենյակային ջերմաստիճանում, մաշկի միջոցով գոլորշիանում է օրական 0,5-0,6 լիտր հեղուկ (5-6) մգ / սմ 2 վրկ։ Հիպերհիդրոզի դեպքում գոլորշիացող ջրի քանակը զգալիորեն ավելանում է և կարող է հասնել մինչև 150-200 մգ / սմ 2 վրկ-1:

Հիպերհիդրոզի տարածվածությունը

Այս խնդրով տառապում է երկրի բնակչության մոտավորապես  3%-ը: Խնդիրը հաճախ ծագում է սեռական հասունության շրջանում. երիտասարդների մոտ ավելի հաճախ նկատվում է թևատակերի հիպերհիդրոզ՝ միջին տարիքում հասնելով գագաթնակետի, իսկ հետո ախտանշաններն աստիճանաբար ավելի ու ավելի քիչ են հայտնվում:

Հիպերհիդրոզի պատճառները

Պետք է հասկանալ, որ քրտնարտադրությունը ֆիզիոլոգիական պրոցես է:

Դրա շնորհիվ ապահովվում է.

• Ավելցուկային հեղուկի դուրսբերումը;
• Ջերմակարգավորման մեխանիզմը (մարմնի հովացում);
• Մաշկի պաշտպանություն զանազան ցաներից` շրջակա միջավայրի ագրեսիվ գործոնների ազդեցության պատճառով։

Քրտնարտադրությունը նորմալ է՝ օդի կամ մարմնի ջերմաստիճանի  բարձրացման դեպքում։ Բայց երբ հանգիստ ու առողջ վիճակում, զով սենյակում սկսում եք ակտիվորեն քրտնել, դա նշանակում է, որ օրգանիզմում ինչ-որ բան այն չէ:

Հիպերհիդրոզը հաճախ ուղեկցում է այնպիսի հիվանդություններ, ինչպիսիք են՝

• Նյարդային համակարգի պաթոլոգիաները;
• Վարակիչ հիվանդությունները;
• Էնդոկրին խանգարումները;
• Ալկոհոլիզմի, ծխելու և թմրամոլության դեպքում քրոնիկ թունավորումները։

Ավելցուկային քրտնարտարդության պատճառ կարող են հանդիսանալ նաև այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են՝

• Անձնական հիգիենայի բացակայությունը;
• Անընդհատ սինթետիկ հագուստ կրելը;
• Չափազանց տաք հագուստը։

Ցավոք, շատերը անտեսում են բուժումը, և դա հանգեցնում է կյանքի որակի անկման: Իրականում բավական է պարզապես դիմել մասնագետի: Բժիշկը կկարողանա խնդրին ճիշտ լուծում տալ։

Հիպերհիդրոզի տեսակները

Հիպերհիդրոզը բաժանվում է մի քանի խմբերի՝ առաջնային և երկրորդային, ընդհանրացված ու տեղային:

• Ընդհանուր (ընդհանրացված) հիպերհիդրոզ: Այն արտահայտվում է մարմնի ամբողջ մակերեսի քրտնարտադրությամբ:
• Տեղային հիպերհիդրոզ: Այն կարող է առաջանալ մարմնի ցանկացած մասում, բայց առավել հաճախ՝ թևատակերի, ափերի և ոտնաթաթերի հատվածում:
• Առաջնային հիպերհիդրոզ: Հայտնվում է անհայտ պատճառներով կամ ինքնաբերաբար: Առաջնային հիպերհիդրոզով պացիենտների մոտ նշվել է ինչպես քրտնագեղձերի քանակի ավելացում, այնպես էլ սովորական խթանիչների նկատմամբ դրանց ռեակտիվների աճ: Սովորաբար, հիպերհիդրոզի այս տարբերակը առաջնում է մանուկ հասակից, սեռական հասունության շրջանում՝ դրսևորվում կտրուկ աճով: Պացիենտների մոտ 40% -ը հայտնում է ծնողներից մեկի մոտ հիպերհիդրոզի առկայության մասին։
• Երկրորդային հիպերհիդրոզ: Այն զարգանում է տարբեր հիվանդությունների և իրավիճակների դեպքում (պաթոլոգիական և նորմալ): Սովորաբար ունենում է ընդհանրացված բնույթ:

Ախտանիշները և հետևանքները

Հիպերհիդրոզը բնութագրվում է տարբեր ծանրության ախտանիշներով: Տարբերակում են ծանրության մի քանի աստիճան: 1-ին աստիճանում քրտնարտադրությունը չի խանգարում մարդու գործունեությանը, այն աննկատելի է: 2-րդ աստիճանի դեպքում հիպերհիդրոզը կարող է խանգարել առօրյա կյանքին, սակայն այն տանելի է: 3-րդ աստիճանի ժամանակ խնդիրը զգալի անհարմարություններ է առաջացնում: 4-րդ աստիճանի դեպքում ուժեղ քրտնարտադրությունը խանգարում է վարել հանգիստ առօրյա կյանք:

Ծանր դեպքերում նկատվում են հետևյալ ախտանիշները՝

• այտուցվածություն;
• ցավ;
• կարմրություն;
• հեղուկի գոլորշիացման պատճառով մարմնի անընդհատ սառեցում;
• հոգեսոմատիկա — հասարակության մեջ խնդիրներ, անհանգստություն, հաճախակի սրտխփոց:

Ախտանիշները սրվում են սթրեսային իրավիճակների, ուժեղ հուզականության դեպքում, տարվա տաք սեզոնին, ինչպես նաև շոկոլադի, սուրճի և որոշակի համեմունքների օգտագործման հետ:

Շատերը գարնանը և ամռանը սեզոնային ուժեղ քրտնարտադրություն են ունենում: Մշտական դրսևորումները հազվադեպ են, քրտնարտադրությունը սկսվում է անկախ եղանակից, կապված չէ գործունեության և սթրեսի հետ: Հնարավոր է առաջանան ռեցիդիվներ, երբ հիպերհիդրոզից հետո քրտնագեղձերի աշխատանքը նորմալանում է, իսկ որոշ ժամանակ անց ավելանում է քրտնարտադրությունը: Սովորաբար դա կապված է հորմոնային տատանումների, վեգետատիվ նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հետ:

Շատ դեպքերում հիպերհիդրոզի պատճառները հայտնի չեն, պաթոլոգիան կարող է առաջանալ քրտնարտադրության համար պատասխանատու ռեֆլեքսների բարձր ակտիվության պատճառով։ Թևատակերի և ափերի հիպերհիդրոզը բնորոշ է 25 տարեկանից ցածր մարդկանց և հայտնվում է առանց պատճառի: Գենետիկան նշանակություն ունի, ավելի քան 40% դեպքերում հիպերհիդրոզը անամնեզում առկա է լինում։

Ինչպե՞ս ճիշտ բուժել հիպերհիդրոզը

Ինչպե՞ս պայքարել հիպերհիդրոզի դեմ և ինչպես բուժել այն։ Սա անհանգստացնում է այն մարդկանց, ովքեր բախվում են այս խնդրին: Հնարավոր է արդյո՞ք բուժել հիպերհիդրոզը: Հնարավոր է, սակայն դա մեծ ջանք է պահանջում:

Կարևոր է հաշվի առնել խնդրի պատճառները դրանից հաջողությամբ ազատվելու համար: Երբեմն հիպերհիդրոզը փոխանցվում է ժառանգաբար: Ներկայումս քրտնարտադրությունը և դրան զուգահեռ տհաճ հոտը բուժելու համար օգտագործվում են տարբեր մեթոդներ:

Առաջին առաջարկությունն է՝ պարբերաբար լվանալ խնդրահարույց հատվածները: Ոտքերի ուժեղ քրտնարտադրության շատ դեպքերում օրը երկու անգամ սառը ջրով լվանալը բավական է:

Ինչպե՞ս ազատվել թևատակերի, կրծքավանդակի և մեջքի ավելորդ քրտնարտադրությունից: Հարկավոր է հաճախ լոգանք ընդունել: Սա հատկապես ակտուալ է տաք եղանակներին:

Եթե հիգիենայի մեթոդներն արդյունավետ չեն, պետք է օգտագործել հատուկ հակաքրտինքային միջոցներ: Եթե հատուկ միջոցները չեն օգնում, պետք է իմանալ, թե որ բժշկին դիմել: Պետք է պարզել պատճառները, հանձնել հետազոտություններ:

Շատերը հարցնում են, թե որ բժիշկն է բուժում հիպերհիդրոզը: Նախ անհրաժեշտ է խորհրդակցել թերապևտի հետ, գուցե նաև անհրաժեշտ լինի խորհրդակցել հետևյալ մասնագետների հետ.

• մաշկաբան — բացառելու համար դերմատոզն ու քրտնագեղձերի բորբոքումը;
• նյարդաբան — վեգետատիվ խանգարումների ստուգման համար;
• էնդոկրինոլոգ — վահանաձև գեղձի աշխատանքը գնահատելու, հորմոնների մակարդակը ստուգելու և շաքարային դիաբետը բացառելու համար;
• սրտաբան — ստենոկարդիայի բացառության համար;
• օրթոպեդ — հաճախ ոտքերի քրտնարտադրությունը կարող է կապված լինել հարթաթության հետ:

Գերքրտնարտադրությունը կարող է լինել մի շարք այլ պաթոլոգիաների նշան, որոնք կարող է որոշել միայն բժիշկը: Եթե կողմնակի հիվանդություններ չեն հայտնաբերվել, ապա պայքարում են խնդրի հետ` օգտագործելով ստանդարտ մեթոդներ:

Հիպերհիդրոզի հայտնաբերման փորձարկում

Հիպերհիդրոզի աստիճանը և դրա սահմանները որոշվում են Minor թեստի միջոցով: Անհրաժեշտ է թևատակերի հատվածին քսել 2%-անոց յոդի լուծույթ: Հեղուկը չորանալուց հետո հարկավոր է մաշկը օսլայով պատել։ Գերքրտնարտադրության առկայության դեպքում մաշկը դառնում է մանուշակագույն, երբեմն նաև սև երանգով։ Տվյալ հատվածները նշվում են մաշկի վրա հակաքրտինքային միջոցները հավասարաչափ բաշխելու համար:

Հակաքրտինքային միջոցների և դեզոդորանտների կիրառում

Հակաքրտինքային միջոցները դեղեր չեն, այլ միջոցներ են, որոնք կիրառումից հետո կանխում են ավելորդ քրտնարտադրությունը: Հիպերհիդրոզի դեպքում ավելի լավ է օգտագործել այն միջոցներով, որոնք վաճառվում են դեղատներում, կամ դիմել ավանդական բժշկության բաղադրատոմսերին: Խորհուրդ է տրվում համադրել միջոցները՝ պահպանելով օգտագործման կանոնները:

Հիպերհիդրոզի ժամանակ դեզոդորանտները կիրառվում են քնելուց առաջ, որպեսզի ազդեցությունը սկսվի միայն առավոտյան: Սա կիրառման օպտիմալ ժամանակն է, քանի որ գեղձերի ուղիները գիշերը չեն գործում: Օգտագործման հատվածը պետք է չոր լինի։

Բաղադրությունը հաճախ պարունակում է ալյումինի քլորիդ հեքսահիդրատ: Նման հակաքրտինքային միջոցները բուժիչ են, օգտագործվում են երեկոյան՝ քնելուց առաջ, հինգ օրը մեկ: Երկարատև օգտագործման դեպքում հնարավոր է հասնել քրտնարտադրության նորմալացմանը և արդեն անցնել սովորական միջոցների կիրառմանը:

Բոտուլոտոքսինը հիպերհիդրոզի ժամանակ

«Բոտոքսը» հայտնի միջոց է երիտասարդությունը պահպանելու համար: Դրա օգտագործման մեկ այլ միջոց է ավելորդ քրտնարտադրությունը նվազեցնելը:

Բոտուլոտոքսինը օգտագործվում է տեղային հիպերհիդրոզը բուժելու համար՝ խնդրահարույց հատվածում նյութը ներարկելով: Նյութերի գործողությունները արգելափակում է ազդակները և վերացնում հիպերհիդրոզի ազդեցությունը: Շատ դեպքերում միջամտության ազդեցությունը տևում է 6-8 ամիս կամ ավելի։

Բոտուլոտոքսինի ներարկումների ազդեցության առանձնահատկությունները և առավելությունները

Թևատակերի գերքրտնարտադրության բուժման համար նախատեսված դեղամիջոցները ներառում են A տիպի բոտուլոտոքսին, որը բնականաբար կազմված է օրգանական նյութերից: Փոքր չափաբաժիններով այն անվտանգ է օրգանիզմի համար, օգտագործվում է նյարդային և մկանային ազդակները արգելափակելու նպատակով:

Մաշկի տակ բոտուլոտոքսինի ներարկումների ժամանակ քրտնարտադրության մանրաթելերի իմպուլսները չեն փոխանցվում գեղձերին և հիպերհիդրոզը դադարում է: Միևնույն ժամանակ, մաշկի ջերմությունն ու ջրի փոխանակումը չեն խանգարվում:

Այս մեթոդով բուժումն արդյունավետ է հիպերհիդրոզի երկրորդ և երրորդ աստիճաններում, երբ ուժեղ քրտնարտադրություն է նկատվում նյարդային լարվածության կամ հաղորդակցության մեջ անհանգստության դեպքում, կամ երբ թևատակերը անընդհատ քրտնում են, և հագուստը միշտ թաց է լինում: Առաջին աստիճանում առաջարկվում է օգտագործել ալյումինե քլորիդային հակաքրտինքային միջոցներ, որոնք արգելափակում են քրտագեղձերը 3-ից մինչև 4 օր:

Առավելությունների շարքում են՝

• երկարատև ազդեցությունը ՝ մինչև 10-12 ամիս տևողությամբ;
• ներարկման ճիշտ տեխնիկայի դեպքում դրանց անվտանգությունը;
• վերականգնման շատ կարճ ժամանակահատվածը:

Հակացուցումները

Բոտուլոտոքսինի օգտագործման բացարձակ հակացուցումներն են ՝

• նյարդամկանային խանգարումները;
• հղիության և կրծքով կերակրման շրջանը;
• տեղային բորբոքումները,
• նյութերի նկատմամբ գերզգայնությունը։

Հարաբերական հակացուցումներն են՝

• նյարդաբանական հիվանդությունները անամնեզում,
• հակամակարդիչների օգտագործումը,
• սուր փուլում գտնվող քրոնիկ հիվանդություններ,
• հեմոֆիլիա:

Բոտուլոտոքսինի օգնությամբ բուժման տեխնիկան

Միջամտությունը չի պահանջում հատուկ նախապատրաստում և իրականացվում է յոդի և օսլայի նախնական փորձարկումից հետո: Գնահատվում են տվյալ հատվածը և ինտենսիվությունը: Ցավը կանխելու համար կիրառվում է տեղային անզգայացնող միջոց: Նյութը ներարկվում է ներմաշկային` 1,5-2 սմ ընդմիջումով` 2-ից 3 մմ խորության վրա: Մինորա թեստի հետ միասին միջամտությունը տևում է 40-ից 60 րոպե:

Միջամտությունից հետ մաշկի անհրաժեշտ խնամքը

Միջամտությունից հետո թևատակերի հատվածում նկատվում են թեթև այտուցներ, կարմրություն և հանգույցներ, որոնք անհետանում են 3-4 օր հետո: Բոտուլոտոքսինը սկսում է գործել 4-րդ օրը, վերջնական արդյունքը տեսանելի կլինի երկու շաբաթից և տևում է 10-12 ամիս․ դա կախված է օրգանիզմի առանձնահատկություններից: Այնուհետև անհրաժեշտություն է լինում կրկնել բուժումը: Ամեն անգամ նյութի քանակը նվազում է, և ազդեցության տևողությունը՝ մեծանում:

Միջամտությունից հետո խնամքի վերաբերյալ առաջարկություններ.

• մերսումները հաջորդ երեք օրվա ընթացքում հակացուցված են, քանի որ նվազեցնում են տվյալ նյութերի և հակաքրտինքային միջոցների օգտագործման արդյունավետությունը;
• յոթ օրվա ընթացքում խորհուրդ չի տրվում այցելել շոգեբաղնիք, լողավազան, ակտիվորեն զբաղվել սպորտով և օգտագործել ալկոհոլ:

Ո՞ր դեղամիջոցն է արդունավետ

Քրտնարտադրության ներարկումային բուժման համար օգտագործվում են A տիպի բոտուլինոտոքսին պարունակող նյութեր, որոնք արգելափակում են քրտնագեղձեր մտնող նյարդային ազդակները: Տարբերությունը կայանում է ստացվող արդյունքի, նրա տևողության արժեքի, ծախսված միջոցների մեջ:

Քրտնարտադրության դեմ A տիպի բոտուլոտոքսինի ենթամաշկային ներարկումները դասվում են անվտանգ, պարզ և արդյունավետ բուժման մեթոդների թվին:

Եթե Ձեզ նույնպես անհանգստացնում է գերքրտնարտադրությունը, սակայն խորհրդի կարիք ունեք՝ առաջարկում ենք գրանցվել առաջնային խորհրդատվության, որն ի դեպ «CosmoLab»-ի էսթետիկ բժշկության բաժանմունքում անվճար է։ Բժիշկը կներկայացնի միջամտության էությունն ու կպատասխանի Ձեզ հետաքրքրող բոլոր հարցերին։ Գրանցվել կարող եք՝ 011 55 00 22, 044 55 00 22 հեռախոսահամարներով։

Հասցեներ՝

Սայաթ-Նովա 15 (ներքին՝ 1)

Կոմիտաս 37 (ներքին՝ 2)

Գայի պող․ 16 | Մեգամոլ (ներքին՝ 3)

Դավթաշեն 2-րդ թղմ․ 39/2 (ներքին՝ 4)

Սարյան 19-21 (ներքին՝ 5)