Գորտնուկներ ունեն գրեթե բոլորը․ ի՞նչ է պետք իմանալ
Գորտնուկները գոյացություններ են մաշկի վրա, որոնք առաջանում են «մարդու պապիլոմավիրուս» (HPV) կոչվող վիրուսից: HPV վարակը շատ տարածված է, կան տարբեր տեսակներ, որոնցից մի քանիսը պատճառ են դառնում գորտնուկների առաջացման:
Որո՞նք են գորտնուկների տեսակները
Մարդու պապիլոմավիրուսի հետևանքով առաջացող գորտնուկների տեսակներն են՝
- Հասարակ գորտնուկներ (կոպիտ գորտնուկներ, որոնք հաճախ հանդիպում են ձեռքերին, մատներին, ծնկներին կամ այլ հատվածներում),
- Ներբանային գորտնուկներ,
- Տափակ գորտնուկներ (գորտնուկներ, որոնք մաշկի վրա հայտնվում են որպես փոքր, տափակ բշտիկներ),
- Սեռական օրգանների գորտնուկներ (condyloma acuminatum)։
Մարդու պապիլոմավիրուսի՝ HPV-ի տեսակները, որոնք առաջացնում են հասարակ գորտնուկներ, ներբանային գորտնուկներ կամ տափակ գորտնուկներ, սովորաբար տարբերվում են սեռական օրգանների գորտնուկներ առաջացնող HPV-ի տեսակներից: Կա պատվաստանյութ, որը կարող է պաշտպանել սեռական օրգանների գորտնուկներ առաջացնող HPV տեսակներից և նվազեցնել քաղցկեղի ռիսկը։
Ովքե՞ր են ունենում գորտնուկներ
Սովորական, ներբանային և տափակ գորտնուկները առավել հաճախ հանդիպում են երեխաների և երիտասարդների մոտ: Որոշ մասնագիտություններ ունեցող մարդիկ (մսամթերքի, ձկան, թռչնամսի արտադրության և իրացման ոլորտ)։ Քրոնիկ մաշկային հիվանդություններ ունեցող մարդիկ, ինչպիսիք են՝ էկզեման, և իմունային համակարգի թուլացում ունեցող մարդիկ (օրինակ՝ ՁԻԱՀ—ից կամ օրգանների փոխպատվաստումից հետո) կարող են ունենալ ավելի լայանածավալ գորտնուկներ կամ գորտնուկներ, որոնք դժվար է վերահսկել:
Ինչպե՞ս են վարակվում գորտնուկներով
Մարդիկ կարող են վարակվել պարզապես դիպչելով մեկ այլ մարդու գորտնուկին, որը պապիլոմավիրուսի (HPV) վարակի կրող է: Մարդու պապիլոմավիրուսով ավելի հավանական է վարակվել վնասված կամ ջրով փափկած մաշկի միջոցով: Մարդու պապիլոմավիրուսով վարակից մինչև գորտնուկի հայտնվելը կարող է տևել մինչև վեց ամիս կամ ավելի:
Ի՞նչ տեսք ունեն գորտնուկները
Մաշկի վրա գորտնուկները կարող են ունենալ տարբեր տեսք: Մարդը կարող է ունենալ մեկ կամ մի քանի գորտնուկներ։
- Սովորական գորտնուկները սովորաբար հայտնվում են մաշկի վրա կոպիտ բշտիկների տեսքով (նկար 1): Բշտիկները հաճախ ունենում են կլոր կամ օվալաձև տեսք և մեկ սանտիմետրից պակաս լայնություն, բայց երբեմն միանում են իրար կամ մեծանում: Սովորական գորտնուկները կարող են առաջանալ մարմնի գրեթե ցանկացած հատվածում: Սովորական գորտնուկների հաճախակի հատվածներն են ձեռքերը և ծնկները: Երբ սովորական գորտնուկները տեղակայվում են եղունգների շուրջ, դրանք կոչվում են հարեղնգային գորտնուկներ (նկար 2):
- Ներբանային գորտնուկները հանդիպում են ոտքերի ներբաններին: Ներբանային գորտնուկները հաճախ սկսվում են որպես փոքր, կլոր կոպիտ կամ հաստացած մաշկի հատված, բայց կարող են աճել և ընդգրկել ավելի մեծ տարածքներ (նկար 3): Ներբանային գորտնուկների մանրակրկիտ ուսումնասիրությունը ցույց կտա, որ այն խախտում է ոտքերի ներբաններին առկա մաշկի նորմալ գծերը: Փոքր, խցանված արյունատար անոթները, որոնք նման են սև կետերի կամ փոքր սերմերի՝ նույնպես հաճախ հանդիպում են ներբանային գորտնուկներում:
- Տափակ գորտնուկները սովորաբար հայտնվում են մաշկի վրա՝ որպես մաշկագույն, վարդագույն կամ դարչնագույն փոքր գոյացություններ (նկար 4): Տափակ գորտնուկների տեղակայման հաճախակի հանդպող վայրն է դեմքը, ձեռքերի վերին մասը, ոտքերի վերին մասը, ձեռքերը և ոտքերը:
Ախտորոշում
Գորտնուկները սովորաբար կարող են ախտորոշվել՝ հիմնվելով դրանց կլինիկական տեսքի վրա: Մաշկի բիոպսիա կամ այլ հետազոտություններ սովորաբար անհրաժեշտ չեն:
Կարևոր է այցելել բժիշկ-մաշկաբանին, եթե գորտնուկը տարօրինակ տեսք ունի, արագ աճում է, ցավոտ է դառնում և այլ գանգատների դեպքում:
Ինչու՞ է կարևոր չհետաձգել այցը մաշկաբանին
Մաշկի քաղցկեղը՝ մելանոման, հատկություն ունի «նմանակելու» մարմնի այլ գոյացություններին, հետևաբար անհրաժեշտ է տարբերակել այն դերմատոսկոպիկ հետազոտության միջոցով։
Գորտնուկների բուժումը
Սալիցիլաթթվով
Սալիցիլաթթուն թթվի տեսակ է, որը կիրառվում է անմիջապես գորտնուկի վրա՝ դրա հեռացման նպատակով։
Բժիշկ-մաշկաբանի հետ խորհրդատվությունից հետո դուք կարող եք փորձել սալիցիլաթթվով բուժումը տան պայմաններում, խիստ պահպանելով բժշկի ցուցումները։
Գորտնուկի վերին մակերեսի հաստ մաշկը պետք է շերտազատվի առնվազն մի քանի օրը մեկ: Մաշկը թրջվելուց հետո այն հաճախ սպիտակ գունավորում է ստանում։ Շերտազատման գործընթացի արդյունքում դեղամիջոին ավելի լավ է ներթափանցում։ Գորտնուկի շերտազատումը կարելի է իրականացնել պեմզա քարով կամ եղունգների խարտոցով (ստերիլ, որը գործընթացից հետո պետք է դեն նետվի)։ Եթե շերտազատման ընթացքում նկատեք արյան կաթիլներ, ապա անհապաղ պետք է դադարեցնեք գործընթացը։
Եթե գորտնուկը չի անհետանում 12 շաբաթվա ընթացքում, դուք պետք է դադարեցնեք բուժումը և դիմեք ձեր մաշկաբանին:
Կրիոթերապիայով
Հեղուկ ազոտով միջամտությունը, որը հաճախ կոչվում է «կրիոթերապիա», շատ սառը հեղուկ է, որը ոչնչացնում է գորտնուկները սառեցնելով: Հեղուկ ազոտը պետք է կիրառվի բացառապես մաշկաբանի կողմից՝ հաճախ մի քանի միջամտությամբ (ըստ կարգի, անհատական բնույթ է կրում)։
Կրիոթերապիան կիրառվում է երեխաների և մեծահասակների դեպքում հավասարապես։ Բուժումը կարող է դժվար լինել փոքր երեխաների համար, քանի որ այն կարող է ցավոտ լինել, սակայն պետք է հաշվի առնել, որ այս մեթոդը համարվում է ամենատրավմատիկը գործող մյուսների մեջ։
Կրիոթերապիան կարող է պատճառ դառնալ միջամտության հատվածում մաշկի գույնի մշտական կորստի։
Կանտարիդինով
Կանտարիդինը հեղուկ է, որը օգտագործվում է մաշկաբանի կողմից՝ գորտնուկների բուժման համար: Այն կարող է հատկապես օգտակար լինել փոքր երեխաների համար, քանի որ սկզբում ցավ չի պատճառում: Այնուամենայնիվ, բուժումից 2-ից 24 ժամ հետո ունենում են ցավ, բշտիկներ և այտուցներ:
Մաշկը սովորաբար բուժվում է 5-10 օրվա ընթացքում:
Վիրահատական հեռացմամբ
Վիրահատական հեռացումը սովորական գորտնուկների բուժման տարբերակ է: Վիրահատության առավելությունը գորտնուկի անհապաղ հեռացումն է:
Բուժման այլ մեթոդներ. դրանք են՝
- Դեղորայքային տարբեր քսուքների կիրառումը,
- Իմունոթերապիան,
- Հակավիրուսային ազդեցություն ունեցող դեղամիջոցների ներարկումը
- Lազերային թերապիան
Եթե Ձեզ նույնպես անհանգստացնում են գորտնուկները, ունեք հարցեր մաշկաբանին, ապա մի հետաձգեք այցը, ամրագրեք այն այսօր՝ զանգելով 044 55 00 22 հեռախոսահամարին։
Հղումներ՝
Պացինետներին վերաբերող այս հոդվածի հեղինակային իրավունքը պատկանում է UpToDate բժշկական հարթակին։